Bilgisayar Tarihi II

II. Dünya Savaşı ve Sonrası...

           İkinci Dünya Savaşı başladıktan sonra, düşman devletler birbirlerini alt edebilmek için teknolojik gelişimlerine son derece önem vermişler, bu amaçla yaptıkları çalışmalar da bilgisayar bilimini çok ileri düzeylere çıkarmıştır. 

J. Vincent Atanasoff

     1941 yılında Alman mühendis Konrad Zuse (1910-1995), Naziler için uçak tasarımında kullanılmak üzere ilk dijital bilgisayar olan Z3'ü geliştirmiştir. Elektro-mekanik bir dizayna sahip olan Z3, 1943 yılında müttefiklerin yaptığı bir hava bombardımanında tahrip olmuştur. 

      
     1942 yılında ise Amerikalı bilim adamları John Vincent Atanasoff (1903-1995) ve Clifford Berry (1918-1963) tarafından ilk elektronik yapıya sahip dijital bilgisayar, Atasanoff-Berry Computer (ABC) geliştirilmiştir.

Clifford Berry

    1943'ün Aralık ayında ise İngiliz bilim adamları Almanların şifreli mesajlarını çözebilmek için Colossus'u geliştirmişlerdir. Kasım 1945'te ise Amerikalı bilgisayar bilimcileri, Amerikan ordusunun uzun menzilli top ve füzelerin isabet yeteneğini geliştirmek için bir bilgisayar sipariş vermesi üzerine, ilk genel amaçlı elektronik bilgisayarı, ENIAC (Electronic Numerical Integrator And Computer)'ı hayata geçirmişlerdir. ENIAC çok güçlü bir makine olmasına rağmen yapısında bulunan bazı sorunlardan dolayı beklendiği kadar hızlı çalışmamaktaydı. 

John Von Neumann

      Bu soruna yeni bir bilgisayar mimarisi yaklaşımı getiren John Von Neumann (1903-1957), ENIAC'ın bir üst modeli olan EDVAC için yazdığı raporla kendi adını taşıyan Von Neumann Mimarisi'ni bulmuştur. Bu mimari günümüz bilgisayarlarının da temelini oluşturmaktadır. Bu ilk dijital bilgisayarların her biri çok geniş alanlar kaplamakla beraber günümüz bilgisayarlarıyla karşılaştırıldıklarında hesaplama kapasiteleri çok düşüktür. 

ENIAC

   Örneğin ilk dijital bilgisayarların en gelişmişlerinden ENIAC'ın toplam ağırlığı 30 ton, kapladığı toplam alan 167 metrekaredir. Bünyesinde 17.468 vakum tüpü, 1500 röle, 70.000 rezistans, 10.000 kapasitör ve yaklaşık 5 milyon adet el ile yapılmış lehim içermektedir. 6 operatör tarafından programlanabilen ENIAC saniyede 100.000 toplama veya 385 çarpma ya da 38 adet bölme veya karekök alma işlemi gerçekleştirebiliyordu. Geçici hafızasında ise sadece 200 sayı saklayabiliyordu. Bu dönemdeki bilgisayarlar bu kadar hantal ve yavaş olmalarına rağmen sahipleri olan devletlere büyük faydalar sağlamışlar, 2. Dünya Savaşı'nın müttefikler lehine sonuçlanmasında önemli rol oynamışlar ve savaş sonrasında devletlerin hızlı bir şekilde toparlanmalarına büyük katkıları olmuştur.

       1950'li yıllara gelindiğinde bilgisayarların daha güçlenmesi ve bir miktar da küçülmesi sonucu yazılım alanında da çeşitli gelişmeler yaşanmaya başlanmıştır. Ayrıca bu yıllarda her bilim dalında olduğu gibi bilgisayar biliminde de ses getiren çalışmalar genellikle Amerika Birleşik Devletleri'nden çıkmaya başlamıştır. 1950 yılında Alan Turing tarafından öne sürülen ve insan davranışlarını bilgisayarların taklit etmesi amaçlanan Turing Testi, Mind dergisinde yayınlanmıştır. Bu test yapay zeka alanında yapılan ilk çalışma olarak kabul edilmektedir. 1951 yılında, A-0 ilk bilgisayar derleyicisi olarak Amerikan Tuğamiral Grace Hopper (1906-1992) tarafından geliştirilmiştir. Modern derleyicilerden farklı olarak A-0, sadece yükleme ve bağlama işlevlerini gerçekleştirebilmekteydi.

İlk RAM

     1950'li yılların sonlarında çip olarak da bilinen entegre devrelerin icadı ile bilgisayarlar ciddi miktarda küçülmüş ve güçlenmiş ve 2. Nesil Bilgisayarlar olarak anılmaya başlanmıştır. Yine bu yılların sonuna doğru Hollandalı bilgisayar bilimcisi Edsger W. Dijkstra başta en kısa yol algoritması olmak üzere programlama ve bilgisayar bilimi hakkında etkilerini günümüzde bile sürdüren çeşitli çalışmalar yapmıştır. Ayrıca yine 1950'li yıllarda FORTRAN, COBOL ve LISP gibi ünlü programlama dilleri geliştirilmiştir.

       1960'lı yılların başında CPL, Pascal, Ada, Scheme ve Python gibi programlama dillerini etkileyen Algol programlama dilleri ailesi ortaya çıkmıştır. 1961 yılında Azeri-Türk asıllı matematikçi ve bilgisayar uzmanı Lütfi Askerzade (doğ. 1921)'nin yazdığı bir makale Bulanık Mantık'ın (Fuzzy Logic) doğmasına yol açmış ve bu mantık türünde yapılan çalışmalar da yapay zeka ile ilgili çalışmalara büyük katkı sağlamıştır. 1962 yılında ilk bilgisayar oyunu Spacewar! MIT öğrencisi Steve Russel (doğ. 1937) tarafından yazılmıştır. DEC PDP-1 makinası üzerinde çalışan bu oyun joystiğin erken versiyonuyla oynanan, oyuncuların rakip uzay gemilerini vurmaya çalıştığı bir oyundur. 1963 yılında Amerikalı mucit Douglas Engelbart (doğ. 1925) ilk bilgisayar faresini keşfetmiştir. Fakat bilgisayar faresinin yaygın olarak kullanımı 1983 yılında Apple Macintosh'un piyasaya çıkmasına kadar gerçekleşmeyecektir. Bu dönemde bilgisayarlar daha da küçülerek 3. Nesil Bilgisayarlar veya mini bilgisayarlar olarak anılmaya başlanacak ve küçük işletmeler tarafından kullanılmaya başlanacaktır. 1964 yılında en önemli ve en temel programlama dillerinden BASIC geliştirilmiştir. 1965 yılında gelindiğinde ilk süper bilgisayar, CDC-6600 geliştirilmiştir. İlk disket (floppy disk) ise 1967 yılında IBM mühendisleri tarafından icat edilmiştir. Fakat bu dönemin bilgisayar bilimiyle alakalı en önemli gelişmesi, Amerikan Savunma Bakanlığı'na bağlı Amerikan Gelişmiş Savunma Araştırmaları Dairesi (ARPANET, yeni adıyla DARPA) tarafından ağ bağlantıları hakkında yapılan çalışmalardır. Bu çalışmalar daha sonra günümüz İnternet'inin oluşmasına yol açacaktır.

     1970'li yılların ilk zamanlarında iki önemli programlama dili, Pascal (1970) ve C (1972) geliştirilmiştir. Ayrıca 1970 yılında Dennis Ritchie (doğ. 1941) ve Ken Thomson ( doğ. 1943) tarafından UNIX işletim sisteminin geliştirilmesine başlanmıştır, yine aynı yıl Intel ilk dinamik RAM çipini (the 1103) ortaya çıkarmıştır. Bu RAM sadece 1024 bitlik bir kapasiteye sahiptir. Bir sonraki yıl yine Intel firması ilk mikroişlemciyi (the 4004) geliştirmiştir. Bu mikroişlemci 4 bitlik bir işlemci olup saniyede yaklaşık 60.000 işlem yapabilme kapasitesine sahiptir. Yine 1971 yılında Amerikalı bilgisayar programcısı Ray Tomlinson (doğ. 1941) iki bilgisayar arasında e-posta atılmasına olanak veren bir program geliştirmiştir. İnternet protokol setleri TCP/IP 'nin ve Ethernet'in ortaya çıkışları ise 1973 yılında denk gelir. 1975 yılına gelindiğinde UNIX işletim sistemi piyasaya sürülmeye başlanmıştır...