JOHN VINCENT ATANASOFF

4 Ekim 1903 yılında Amerika’da New York ‘un Hamilton köyünde doğan John Vincent Atanasoff’un babası Ivan Atanasoff, 1876 yılında Bulgaristan’ın Boyadzhik köyünde doğmuştur.  

        1876 yılında yaşanan Nisan ayaklanması sırasında Rusya’nın Kafkasya da ki yurtlarından zorla atılmış ve o bölgeye yerleştirilmiş Kafkas, Çerkez Müslümanlar ile bölgede bulunan Bulgarlar arasında çıkan olayların neticesinde, karşılıklı katliamlar yaşanmış ve Atanasoff ‘un dedesi de bu olaylar yüzünden ölmüştür. Osmanlı imparatorluğunun ayaklanmayı bastırmasının ardından, Ivan Atanasoff, amcası ile Amerika ya göç etmişlerdir.  Ellis Island göçmenlik yetkileri gereğince ismini John Atanasoff olarak değiştirmiştir.

 Annesi Iva Lucena Purdy, New Yorklu bir İngilizce öğretmenidir. John ve Iva Lucena, Colgate Koleji mezunlarındandır. John burada felsefe bölümünden başarılı bir şekilde mezun olmuştur.  1900 yılında evlenirler ve ardından John, New Jersey’de endüstri mühendisi olarak işe başlar.

Eğitimini ilerletmek istemektedir. Bunun için geceleri ve hafta sonları elektrik mühendisliği dersleri almaya başlar.

1903 yılında JVA’nın (John Vincent Atanasoff) doğumundan sonra, Florida’da bir elektrik mühendisliği işi bulur ve Brawstar’a taşınırlar.

John Vincent Atanasoff , ilkokulun ardından 15 yaşında hızlandırılmış tempoda liseye başlar ve liseyi 2 yılda tamamlar.

         Annesinden gelen İngiliz edebiyatı disiplinli birisi olmasına neden olmaktadır. Yaratıcı bir kişiliği olduğu, etrafında bulunan elektronik makinaların, cihazların işleyişini merak etmesinden belirginlik göstermektedir. Adeta cihazlarla haşır neşir olmak için, bozulsunlar diye dua etmektedir. Çünkü ileri derece meraklı birisidir, bozuk şeyleri tamir etmek kullanılabilir hale getirmeyi arzu etmektedir.

Babasının sayesinde tarım makinalarının işleyişine de merak salmıştır ve mekanik üzerine de yeteri kadar bilgiye, deneyim ve beceriye sahip olmuştur.

Babası ona matematik problemlerini, daha karmaşık denklemleri çözebilmesi için farklı yöntemler göstermektedir. Logaritma, diferansiyel vs. Matematik bilimine de hayranlık duyduğu için annesi 10’luk sayı sisteminin dışına çıkıp, dijital elektronik için ileride faydalanacak olduğu 2’lik sayı sisteminin temellerini öğretir. Belli bir zaman sonra bulmaca çözer gibi ikilik sayı sistemiyle işlemleri çok kolay bir şekilde yapabilir hale gelmiştir…

1900’lerin ilk 20 yılı fizik altın çağı olarak bilinmektedir, gelişmekte olan fizik nedeniyle fizik bilimine çok fazla merak salan John Vincent Atanasoff, Lise yıllarında teorik fizik üzerine gideceğini, ileride işinin o olacağını düşünmektedir.

Ancak 1921 yılında Florida üniversitesinde bulunabilen, fikriyle, düşüncesiyle, yeteneği bilgi ve becerisiyle örtüşebilecek en uygun eğitim programı elektronik mühendisliğidir. Nitekim üniversiteye giriş yaptıktan sonra elektronik üzerine merak salar ve yüksek matematik üzerine de yoğunlaşır.

1925 yılında elektrik-elektronik mühendisliği alanından yüksek lisans derecesiyle mezun olur. Akademik ortalama derecesi A, ve bölümünü, bölüm birinci olarak tamamlar. Harvard, Iova State Collage gibi birçok üniversite eğitim ve burs teklifleriyle kapısındadırlar. O ise Iova State Collage i kabul eder.

Iova State Collage

Haziran 1925’de üniversitenin bulunduğu Ames şehrine taşınır. Yalnız başına bir eve yerleşir. Matematik üzerine de eğitim almaya devam eder...

Sosyal hayatı yok denecek kadar azdır, çünkü kendi için oluşturmuş olduğu planları doğrultusunda hareket etmek istemektedir. Bu planlar içerisinde sosyal hayata pek fazla yer yoktur. Yine de, bir kampüs organizasyonu olan Dixie kulübüne katılır. Bir akşam kulüp toplantısında Lura Meeks adında, Oklahoma’lı, kahverengi saçlı, mavi gözlü güzel bir hanımefendi ile tanışır. Bu toplantı başka bir tarihe randevu olarak sonuçlanır…

Haziran 1926 da Iova State Collage’de matematik dalından yüksek lisans derecesini alır. Birkaç gün sonra Lura ile evlenir. Iova State Collage onu matematik öğretmeni olarak bünyesine katmak ister ve öyle olur. Bir yıl sonra ilk çocukları, Elsie adında bir kızları olur John Vincent Atanasoff, doktora yapmak için Madison Wisconsin’e taşınır. Burada ki bir yılın ardından ikiz çocukları Joanne ve John dünyaya gelirler…

Monroe Hesap Makinesi

Doktora için yaptığı çalışması Helyum Di-elektrik Sabiti üzerinedir. Bu onun ciddi işlemler yaptığı ilk deyimidir. İşlemleri sırasında, o dönemin en iyilerinden biri olan Monroe hesap makinesini kullanmaktadır. Jay Randolph Monroe tarafından icat olunmuş ve 1912 yılında kurulmuş firmasıyla üretimi yapılmış, dört işlem yapabilen, doğruluk oranı yüksek olan bir makine olan Monroe, yine de John Vincent Atanasoff için hızlı değildir. Ona göre makine de çok hata vardır. Hızlı ve doğruluğu çok yüksek bir makinenin yapılabileceği hakkında fikir yürütmeye başlamıştır artık...

Doktorasını aldıktan sonra, 1930 yılının temmuz ayında, Wisconsin Üniversitesi'nden ayrılıp fikirlerinde oluşturduğu makinenin yapımını daha kolay gerçekleştirebileceği Iova State Collage’e geri dönen John Vincent Atanasoff, 1930 yılının sonbaharında, matematik ve fizik doçenti olarak öğretim üyesi olur. Diğer yandan vakum tüpleri ve radyolar ile deneyler yapmakta, elektronik alanında araştırmalarına devam etmektedir.

Analog ve Dijital alanda birçok cihazları, çalışma prensiplerini ve yapılarını incelemiştir. Dijital cihazlardan aldığı hoşnutluk onun, devir dijital elektronik devri diye düşünmesine neden olur. Ancak analog bilmeden dijitali anlamanın daha zor olduğunu da bilmektedir. 1936 yılında, Iova State Collage’ inde atom fizikçisi olan Glen Murphy ile tanışır. Murphy’nin üzerinde çalışmakta olduğu analog bir makine vardır ve John Vincent Atanasoff bu makinenin doğruluk payının düşük olduğunu düşünmektedir. “ Bir makinenin verimi tek bir parçası üzerinden değil tüm parçaları üzerinden değerlendirilmelidir, analog cihazların hata payı daha yüksektir.” Diye düşünmektedir.

1937 kışında üzerinde çalıştığı makinenin stresi ve cesaret kırıcı bir takım olayların ardından bir gece arabasına biner ve hedefi olmayan bir sürüş ile yola çıkar, yol nereye giderse o oraya gidecektir. 200 Km yol aldıktan sonra Illinois eyaletinde bir konaklama yerinde durur. Bardan bir Bourbon içki alır, içkisini yudumlarken makine hakkında düşünmeye başlar. Sinir ve gerginliği biraz olsun dinmiştir. Masasında bulunan peçete ye düşüncelerini yazıp çizmektedir. Kendisine sorular sormakta ve cevaplarını kendisinde aramaktadır.

Makinenin yapımı için 4 ana unsur belirler;

1- Makinenin daha hızlı işlemler yapabilmesi için elektrik-elektronik ortamının olması gereklidir.

2- Hesaplama işlemini daha kolay hale getirmek için ikilik sayı sisteminin kullanılması gerekir.

3- Makinenin inşa maliyetinin azalması için, rejeneratif bellek kullanılmalıdır.

4- Mantıksal işlemin doğruluğu, çok iyi seviyede olmalıdır.

         O gün onun için bir dönüm noktası olmuştur…

         Mart 1939 da Iova State Collage den 650 dolar hibe aldıktan sonra (şimdi yaklaşık 10.000 dolar) John Vincent Atanasoff makineyi inşa etmeye artık hazırdır. Ama bir yardımcıya da ihtiyacı olduğunu düşünür.

Clifford Edward Berry

Elektrik mühendisliği profesörü, Prof. Harold Anderson, John Vincent Atanasoff’un en iyi arkadaşlarından biridir. Elektrik mühendisliği dalında yüksek lisans ve zeki, çalışkan, istediğine ulaşabilme kabiliyetinden etkilendiği, Clifford Berry adında ki öğrencisini, onun hesap makinesi projesinde kendisine yardımcı olması için tavsiye eder. Ve John Vincent Atanasoff neredeyse kendisi derecesinde aydın, elektronik mühendisliği öğrencisi Clifford Edward Berry ile anlaşır.

3 yıl makine üzerinde çalışırlar. 1941 de John Atanasoff ve onun asistanı Clifford Berry, dünyanın ilk elektronik bilgisayarı(Transistorlu=vakum tüplü) olan Atanasoff–Berry Computer (ABC) adlı bilgisayarı yapmışlardır. Atanasoff ve Berry, bilgisayarı programlanabilir olmayan sadece lineer denklem çözümlerinde kullanmak üzere tasarlanmışlardır.

Atanasoff–Berry Computer (ABC)

Makine hazırdır ve adı da Atanasoff – Berry Computer dir. (ABC)  Chicago eyaleti patentleme yetkilileri ABC’nin patentini hemen vermezler.

1940 yılının Aralık ayında John Mauchly hava desenli harmonik analizörü ile ilgili hesaplamalar gerçekleştirmek için kullanılan bir makine üzerine sunum veren bir bilim adamıdır. Sunumu izleyen John Vincent Atanasoff, Mauchly' e kendini tanıtır ve aralarında iki makine ile ilgili bir tartışma başlar.

Atanasoff, Mauchly'e üzerinde çalıştıkları makineyi kabataslak nasıl işlediğini anlattır. Ve Mauchly’yi, Ames'e gelip makineyi görmesi için davet eder.

John William Mauchly

13 Haziran 1941 tarihinde Mauchly Ames’e gelir. Atanasoff ve Clifford Berry ile dört gün geçirir. Mauchly Makinenin çalışma prensibini iyice kavrar. Atanasoff ve Berry'nin, makinenin işleyişi, kurulumu, yapımı üzerine yazmış oldukları 35 sayfalık dokümanı vardır, bunları da inceler. Bir kopyasını kendisi için ister, fakat buna Atanasoff izin vermez…

John William Mauchly, Atanasoff 'un Hesaplama makinelerinin olanaklarını keşfetmek için tutkulu bir adam bilim adamı olduğunu görmüştür. Atanasoff da ona, “Bir dost bilginin bilgisinden çıkar için yararlanmak olmaz, hepimiz onurlu adamlarız buna inanıyoruz.” Demiştir. Diğer bilim adamları ile birlikte fikirlerin tartışılması, tartışmaların çalıntı kaynak gibi kullanılmayacağı görüşündedir. Bu nedenle tartışmayı, fikir alışverişinde bulunmak için değil, kendi makinelerini tanıtmak için başlatmıştı belki de…

Çalışması için Naval Ordnance laboratuvarı 10.000 dolarlık maaş ile Atanasoff’u işe alır. O artık ABD donanması için teknolojik cihazlar geliştirmekten sorumludur. Pasifikte ilk atom bombası denemelerinin oluşumunun altında o da yer almıştır.

1948 yılında Ames’ e döndüğünde ABC Fizik binasının kaldırılmış olduğunu görür. Ne onun ne de Clifford’un bu durum ile bir bilgisi yoktur. Ailesi ile uzun ayrı kalışların neticesi onların ayrılmasına neden olur. 1949 yılında boşanan Atanasoff, aynı yıl Alice Crosby ile evlenir ve savaş yıllarında olunduğu için Washington’a çalışmaya gider…

1949 yılı sonlarında, Fort Monroe, Virginia Ordu Saha Kuvvetleri için baş bilim adamı olur. Bir yıl sonra, Naval Ordnance Laboratuvarı'nda Donanma Sigorta Programı Direktörü olarak Washington'a döner. 1951 yılına kadar bu görevde kalır. 1952 yılında eski arkadaşı ve öğrencisi David Beecher ile Ordnance Engineering Corporation adında bir araştırma ve mühendislik şirketi kurarlar ve 1961 yılında emekli olur…

İkinci Dünya Savaşı sonrasında ENIAC ile Atanasoff arasında davalar açılır. Atanasoff bilgisayar tasarım unsurları üzerindeki bilgilerin kendinden çıktığını, kendi fikirleri olduğunu, bu fikirlerin çalındığını düşünmektedir. 1963 yılındaki iki olay ortamın daha da kızışmasına neden olur. Bunlardan birincisi, Clifford Berry’nin gizemli ölümü, ikincisi ise RK Richard’ın elektronik dijital sistemler kitabında, ilk elektronik bilgisayar olarak ABC’nin lehine yazıların yer almasıdır.

Patent

1967 de mahkeme tarafından resmen başlatılan dava, 1973’te sonuca bağlanır.

 Karar, Mauchly’nin temel ENIAC fikirlerini, Atanasoff’dan elde ettiği ve ENIAC’ın Atanasoff’un fikirlerinden üretildiği yönündedir. Yani 19 Ekim 1973'te mahkeme, ilk bilgisayar olarak kabul edilen ENIAC'ın 3 120 606 seri nolu patentini geçersiz ve hükümsüz kabul etmiştir.

1970'li yılların sonlarında, halkla ilişkiler başkan yardımcısı ve yönetmen, Carl Hamilton, bilgi ve ISU için Atanasoff-Berry Computer yapımı bir belgesel oluşturulmasında öncü olur. Filmin adı "One John Vincent Atanasoff" ve film 1981 yılında tamamlanır. 19 Ekim 1983’te Yargıç Larson, tarihi kararının 10. Yıl dönümünde filmi yayınlattırır. Atanasoff, Iowa State Üniversitesi Mezunlar Derneği tarafından Üstün Başarı ödülü verilir. Clifford Berry dul eşi Jean Berry ve annesi, Grace Berry, ABC ortak mucit akrabaları olarak kabul edilir.

          Deniz hidrodinamik mayınları, elektronik saatler, sismik aletler, mermi güzergah hatalarını hesaplayan makineler ve roket güdüm aletlerine kadar 30 civarında keşfe imza atan Atanasoff'un toplamda 32 adet patentli icadı bulunmaktadır...

Onun kişiliği, psikolojik özellikleri, hep “ben buradayım” dedirten cinstendir. Kendine güveninin, bağımsız oluşunun, yüksek enerjisinin, risk almaya istekliliğinin, ortalamanın üzerinde zekasının, açıklığının, yaşamaya isteğinin getirisi olarak onun gözlerinde hep yeni bir şeylere işaret, umut vardı…

Uzun bir hastalıktan sonra, Atanasoff, Maryland’de ki evinde 15 Haziran 1995 tarihinde vefat etti...




                                                                   JOHN VINCENT ATANASOFF